Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Dünya genelinde gün geçtikçe insanların elektrikli araçlara olan ilgisi artıyor. Elektrikli arabalar etraf dostu olmasının yanı sıra kullanıcı masraflarını de fosil yakıt kullanan araçlara oranla büyük ölçüde azaltıyor. İstanbul’da elektrikli araba kullanan şoförlere kulak verdik, günlük hayatta karşılaştıkları meseleleri ve elektrikli araçların avantajlarını konuştuk. Bir müddettir elektrikli araba kullandığını söyleyen Münevver Ziynet Günen aracından duyduğu memnuniyeti, “‘Elektrikli araç kullanıcıları araçlarını lakin bir öbür elektrikli araç için satarlar’ cümlesinin manasını artık daha yeterli anlıyorum” diyerek özetledi.
MODELLER FARKLI, MEMNUNİYET BİREBİR
Farklı marka ve farklı modellerde elektrikli araç kullanan pek çok kişi de Günen üzere araçlarından mutlu olduklarını lisana getiriyor. Elektrikli araç kullanıcıları, araçlarının fosil yakıtlı araçlara oranla daha keyifli bir sürüş sunduğu konusunda hemfikir. Ayrıyeten araçlarının bakım masraflarının az olması ve yakıt masraflarının düşük olması da kullanıcıların bu araçlara ilgisini artırıyor.
BERKAN BAYRAM: ŞARJ SORUNU YAŞAMIYORUM
Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Platformu Kurucusu Berkan Bayram, çok sayıda elektrikli araç kullanma fırsatı bulduğunu belirterek, aracını şarj etme konusunda sorun yaşamadığı söyledi ve ekledi: “Günlük kullanım rotama bağlı olarak değişiyor. Kent içerisinde sık kullanım ile kent dışı rotasında değişen tarifeler mevcut. Kent içinde ağır kullanım yapacaksam, günlük rotam üzerindeki DC süratli şarj istasyonlarını tercih ediyorum. Ancak günlük rotamda şarjım kâfi geldiğinden gece ofis elektrik tarifesinden yararlanıyorum. Kent içi ve dışındaki DC süratli şarj istasyonlarında dakika bazlı olarak 5 TL ila 9,5 TL ortasında değişen fiyatlar mevcut. Bu fiyat aralığı, istasyonun kW cinsinden gücü ve operatör firmanın siyasetine nazaran değişiyor. Önümüzdeki yeni periyotta şarj ünite fiyatlaması artık dakika bazlı değil, kWs bazlı olarak uygulanmaya başlayacak. Bu biçimde gereksinim duyduğumuz güç talebini, istediğimiz aralıkta alabilme bahtımız olacak. Şayet konutumun altyapısı uygun olsaydı, muhakkak kendi meskenime bir şarj ünitesi kurar ve gece 22.00’den sonraki tarifeden elektrikli arabamı şarj ederdim.”
Berkan Bayram
Kullandığı araçların marka ve modeline nazaran şarj müddetinin değişkenlik gösterdiğini belirten Bayram, “Öncelikle aracın hangi şarj çeşidini destekleyebildiği değerli. Şu an üretilen tüm yeni jenerasyon elektrikli modeller DC dediğimiz süratli şarj tipini destekleyebiliyor. Bu durumdan sonra aracın şarj kapasitesi kıymet arz ediyor. Yani aracımızın DC süratli şarj istasyonundan azamî ne kadar güç talebinde bulunabildiği, bizim şarj müddetimizi belirleyen en değerli etken. Bir öteki etken ise aracımızın şarj olmaya başladığında bataryasında yüzdesel olarak ne kadarlık güç depolamış olduğudur. Elektrikli araba kullanıcıları olarak bataryamızdaki güç oranını daima denetim ederiz. Genelde aracımızın batarya şarj düzeyi yüzde 20’ye düştüğünde başlatırız. Şayet şehirlerarası seyahat yapmayacaksak, batarya düzeyimiz yüzde 90’a ulaştığında da şarj ünitesinden ayrılırız. Bu halde hem şarj süremiz daha kısa sürer hem de maliyetimiz biraz daha düşük gerçekleşir” bilgisini paylaştı.
Şu anda 81 ilin hepsinde elektrikli araçlar için şarj ünitesi olduğunu belirten Berkan Bayram, şarj ünitelerinin kent içinde ağırlaştığını ve kullanıcıların bu bahiste bir kahır yaşamadığını vurguladı. Bayram, “Büyükşehirlerin ağır sınırlarındaki AC dediğimiz olağan şarj üniteleri yetersiz kalabiliyor. Bu ihtimale karşı daima alternatif şarj ünitesi rotalarını takip etmeye çalışıyoruz” dedi. Şehirlerarası yollarda 5-6 yıl öncesine kadar birtakım zorluklar yaşandığını belirten Berkan Bayram, “Bu bahiste da eskiye oranla daha rahatız. Fakat tatil rotası diye isimlendirdiğimiz İstanbul-İzmir, İstanbul-Afyon-Antalya, Ankara-Konya-Antalya çizgilerinde yaz devrinde bekleme durumları oluşmaya başladı. Bu rotaların yaz periyodunda ağır kullanımı münasebetiyle daha fazla DC süratli şarj üniteleriyle desteklenmeye muhtaçlığı bulunuyor” halinde konuştu.
Elektrikli arabadaki servis bakım aralığının uzun müddete yayılmış olmasının da hayli avantajlı olduğunu belirten Bayram, “2 bin adetin üzerinde hareketli modülün olmayışı, motor bloğundan egzoz sınırına kadar aktarma organının bulunmayışı daha az titreşim manasına geliyor. Bu yüzden elektrikli arabada birinci 6 ay, birinci 1 yıl üzere servis aralıkları bulunmuyor. Başka yararı kullanıcıyı daha fazla yola odaklaması, keyifli sürüş yapabilmesine imkan sağlaması. Sessiz olması, tam otomatik şanzıman ile rahat kullanım büyük avantaj sağlıyor” tabirlerini kullandı.
MÜNEVVER ZİYNET GÜNEN: AKŞAM ŞARJA TAKIP SABAH ALIYORUM
Uzman Veteriner Tabip Münevver Ziynet Günen de 2021 model Renault Zoe marka elektrikli araç kullanıyor. Aracından epeyce şad olduğunu lisana getiren Günen, “Şarj etmek için farklı alternatiflerim mevcut. En çok meskende şarj ediyorum. Büyük kolaylık sağlıyor. Akşam takıp sabah dolu olarak alıyorum. 52 kWh’lik batarya süratli şarjda 1,5 saatte doluyor. Aracın şarj olma mühleti rahatsız edici uzunlukta değil ve dediğim üzere birçok vakit meskende gece şarj ettiğim için zahmet yaşamıyorum. Birinci aylarda tecrübesizlikten olsa gerek çok panik oluyordum. Fakat yaşantınızı bir formda buna adapte ediyor ve çok keyif alıyorsunuz” kelamlarıyla tecrübelerini paylaştı.
Münevver Ziynet Günen
Kent içindeki şarj istasyonlarında maliyetin değişken olduğunu belirten Günen, en uygun istasyonu bulmak için taşınabilir uygulamalar kullandığını belirterek, “Tarifelere ve dakika fiyatlarına ulaşabileceğiniz internet siteleri var. Bunlar ile sizin için en uygun olan şarj istasyonunu bulabiliyorsunuz” ayrıntısını verdi.
Elektrikli arabasının yakıt masraflarını ortadan kaldırdığını belirten Münevver Ziynet Günen, “Eşim geçen bir hesap yaptı. Ailemizin kullandığı en ekonomik dizel araç 100 km’de 4.6 litre yakıyordu. Tıpkı araç ile geçen ay gittiğim arayı gitmiş olsaydım bin 800 TL yakıt masrafım olacaktı. Konutumuzun faturası bin 750 TL geldi. Evimizdeki elektrikli eşyalar ve aracımın şarj masrafının toplam maliyeti bu oldu” formunda konuştu.
TOLGA TAVİŞ: 150-200 TL’YE TAM DOLUM OLUYOR
Münevver Ziynet Günen üzere 2021 model Renault Zoe kullanan ve aracından şad olduğunu söz eden müzisyen Tolga Taviş, “Enerji tüketim, vergi ve bakım masrafları içten yanmalı motorlara nazaran daha ucuz. Sıfır emisyon, çok düşük kabin gürültüsü, şanzıman ve hasebiyle kademe olmayışı, bunun sonucunda süratli ivmelenme üzere avantajları var” diyerek aracının avantajlarından bahsetti.
Aracının meskende 50 TL üzere bir masrafla ortalama 4.5 saatte şarj olduğunu belirten Taviş, şarj istasyonlarında ise 150 ila 200 TL üzere bir masrafla 2.5 saatte bataryasının tam dolduğunu belirtti. Tolga Taviş, aracını şarj etmek konusunda kent içi ve şehirlerarası yollarda ıstırap yaşamadığını söyledi.
FAZİLET ÇİZMECİOĞULLARI: BAKIMA KEYFİ OLARAK GİDİYORUZ
Hyundai Kona marka elektrikli araç kullanan jaluzi perde üreticisi Fazilet Çizmecioğulları ise 64kw/s pile sahip otomobilini meskende ortalama 6 saatte şarj ettiğini belirtti. Çizmecioğulları, aracının şarj etmesinin ortalama 100 TL maliyeti olduğunu da ekledi.
Kent içi ve kentler ortası yollarda şarj istasyonu bulmak konusunda zorlanmadığını belirten Fazilet Çizmecioğulları, bu hususta çeşitli uygulamaların işleri epeyce kolaylaştırdığını belirtti.
Aracının bakım masraflarının da epey düşük olduğunu ileten Çizmecioğulları, “Maddi olarak motorlu taşıtlar vergisi (MTV), bakım, yakıt üzere işletme maliyetleri çok düşük. Örneğin MTV 1/4 oranında ancak 2 yıl o da yoktu. Bakım ise neredeyse yok üzere, keyfi olarak bakıma gidiyoruz. En fazla 300-400 TL tutuyor. Kullanım açısından ise sessizlik huzur verici. Otonom sürüş sayesinde uzun yollar artık daha keyifli” halinde konuştu.
FERHAT BABACAN: 30 DAKİKA SÜRÜYOR
KÜÇÜK Electric marka araç kullanan Bludeot kurucu ortağı ve CEO’su Ferhat Babacan, günlük 200 ila 300 kilometre yol gittiğini ve aracını meskende şarj ettiğinde ortalama 90 TL maliyeti olduğunu söyledi. Aracını dışarıda süratli şarj ettiğinde ortalama 200 TL kadar maliyeti olduğunu belirten Babacan, “Bazı taşınabilir uygulamalar sayesinde para iadesi alabiliyorum” formunda konuştu.
Ferhat Babacan
Aracının şarj mühletinin ortalama 30 dakika olduğunu belirten Ferhat Babacan, “Aracımı şarj etmem gerektiği vakit etrafında restoran bulunan yahut vakit geçirebileceğim şarj istasyonlarına bakıyorum. Aracım şarj olurken ben de kendime vakit ayırabiliyorum” kelamları ile aracının şarj etme sürecinin vakit kaybı yaratmadığını belirtti.
Şehirlerarası seyahatlerde eski alışkanlıklardan farklı bir süreç yaşandığının altını çizen Babacan, “Bu bahiste yaşadığım birkaç anı var. Amerika’da kendi aracımdan farklı düşük menzilli bir araçla 600 km’lik San Francisco – Los Angeles yolunu tam 16 saatte tamamlamıştık. Lakin bu seyahatte şarj istasyonu tek etken değildi zira aracın bataryasını etkileyen bir sürü etken var. Yolun eğimi, sıcaklık ve rüzgar üzere birçok faktör var. Şunu da söylemeliyim şarj istasyonunda sizin üzere bekleyen onlarca insan ile de bir bağ kurabiliyorsunuz ve yeni beşerlerle tanışabiliyorsunuz” dedi.
Ferhat Babacan, elektrikli araçların dünyanın geleceği açısından hayli kıymetli olduğunu düşündüğünü söz etti. Babacan, “Bu araçların yaygınlaşması için arz-talep istikrarının çok değerli olduğunu düşünüyorum. Elektrikli araçlar tecrübe açısından fosil yakıtlı araçlara nazaran çok farklı fakat yakıtı konutta dolan, teknolojiye inanılmaz uyumlu ve çevreci bir farklılık olduğunu da söylemeliyim. Şu an için akaryakıtlı araçlar için daha çok yakıt istasyonu olsa da elektrikli araçlar için yapılan yatırımlar sonucunda gelecekte bu sürecin kolaylaşacağını düşünüyorum. Ülkemiz için de bu çok önemli” tabirlerini kullandı.
TESLA 40 BİNDEN FAZLA ARAÇ İHRAÇ ETTİ
Elektrikli araçlara olan talep her geçen gün artarken üreticiler artan talebi karşılamak için fabrikaları tam kapasite çalıştırıyor. Elektrikli araba bölümünün öncülerinden olan Tesla’nın Çin’de bulunan fabrikası ocak ayında 40 binden fazla elektrikli araba ihraç etti. Shanghai kentinde bulunan fabrikanın üretim kapasitesi her geçen gün artıyor.
Gigafactory isimli tesis, bu yılın ocak ayında 40 binden fazla araç ihraç etti ve Tesla’nın en değerli üretim çizgilerinden birisi oldu. Fabrikada yalnızca ocak ayında, ihraç edilenler de dahil olmak üzere 59 bin 845 adet araç kullanıcılara teslim edildi.
Üretilip teslim edilen araç sayısı 2020 yılına kıyasla yüzde 235 oranında artışla toplam 484 bin 130 oldu. Bu sayı, Tesla’nın toplam üretim kapasitesinin yüzde 51,7 kadarını oluşturuyor.
