İngilizcede ‘Holiday Heart Syndrome’ olarak geçen, Türkiye’de ismi pek duyulmayan bir hastalık olan Tatil Kalbi Sendromu’nun aslında 40 yıl evvel literatüre girdiğine dikkat çeken Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, daha evvel hiç kalp şikayeti olmayan bir kişinin kalbinde, tatilde çok yiyecek ve alkol tüketilmesi nedeniyle önemli ritim bozukluğu görülmesine ‘Tatil Kalbi Sendromu’ ismi verildiğini söyledi.
KALP YETMEZLİĞİ VE İNMEYE KADAR GİDEBİLİR
Tatillerde acil servislere kalple ilgili müracaat sayısının yüzde 15 oranında arttığını belirten Prof. Dr. Çaynak, Tatil Kalbi Sendromu şikayetiyle gelenlerin sayısının da bu kümenin içinde hatırı sayılır oranda olduğunu tabir etti. Genelde 30-50 yaş kümesinde sık görülen sorunun ritim bozukluğunun dışında bayılma, şuur kaybı üzere şikayetleri de ortaya çıkarabileceğinin altını çizen Prof. Dr. Çaynak, “Tatil Kalbi Sendromu, tek başına ölümcül bir sendrom değil. Lakin buna eşlik eden baş dönmesi, nefes almada zorluk, göğüste baskı hissi, bayılma, şuur kaybı, çarpıntı üzere durumların görülmesi tehlikeli olabilir. Durum kalp yetmezliği yahut inmeye kadar gidebilir” diye konuştu.
BOZULAN BESLENME SİSTEMİ TETİKLİYOR
Tatil Kalbi Sendromu nedeniyle hastaneye başvuran şahıslarda olayın üstünden iki gün geçtikten sonra kalple ilgili yapılan tetkiklerin çoklukla pak çıktığına işaret eden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Çaynak, kelamlarına o denli devam etti:
“Tatilde beslenme nizamımız bozuluyor. ‘Tatilde yerim, meskene dönünce aldığım kiloları veririm. Yılda bir defa tatile çıkıyorum, doya doya yiyip içmeliyim’ niyeti, sıhhatimize ziyan veriyor. Denetimsiz fast food tüketimi, her şeyden biraz tatma isteği, artı kilolar olarak hanemize yazılıyor. Her vakit yediğimizden daha fazla yemek yemek kandaki özgür yağ asitlerinin artmasına neden olarak kalpte ani ve sebepsiz ritim bozukluğuna sebep oluyor. Yaşanan ritim bozukluğu, daha çok kalbin kulakçıklarının ritmini kaybetmesi (atrial fibrilasyon) durumudur. Alkol kullandıktan sonra birinci 48 saat içerisinde sendromun tesirleri görülür. Lakin bırakıldıktan sonra durum düzelir. Hastalığa ‘tatil kalbi’ isminin verilmesinin sebebi de tatildeyken insanların olağandan fazla yiyecek ve içki tüketmesi.”
Çok alkol tüketiminin karaciğer hastalıkları, kalp yetmezliği, ağız içi ve yemek borusu kanserine yol açmasının yanı sıra kan basıncını yükselttiğini de vurgulayan Prof. Dr. Çaynak, bu durumun hipertansiyon için de tetikleyici olduğunu, bilhassa beyinde bölgesel olarak kan akımını etkileyerek süreksiz ve kalıcı inmelere de yol açabileceğini söyledi.
‘ÖNÜNE GEÇİLMEZSE PIHTI OLUŞABİLİR’
Tatil Kalbi Sendromu’nun 40 yıldır bilinen bir sendrom olduğunu lakin düzeneğinin bugüne kadar anlaşılamadığına dikkat çeken Prof. Dr. Çaynak, şöyle devam etti: “Çünkü sistem aranırken kalple ilgili bir bulguya rastlanmıyor. Damar tıkalı değil, kalp kapağı bozuk değil, kalp yetmezliği yok fakat kalp krizini taklit eden belirtiler gösteriyor. Kalbin ritim hücreleri tıpkı elektrik sınırı üzere işliyor. Ritim hücrelerinin düzeneğinin işlemesini sodyum, potasyum, kalsiyum üzere birtakım elementler sağlıyor. Çok alkol tüketimi bu elementlerin istikrarını değiştirerek kalbin ritmini bozuyor. Kalpte ritim bozukluğu kıymetli bir semptomdur. Bu tür çarpıntılar her vakit selim çarpıntılar değildir. Ritim bozukluğu devam ederse kalp içerisinde pıhtı oluşumuna sebep olur. O pıhtı da beyne atar ve inme olur. Bu nedenle devam eden ritim bozukluklarının tedavisinde çok kuvvetli kan sulandırıcılar kullanıyoruz. Ritim bozukluğunun süreksiz mi, yoksa kalıcı mı olduğunu düzgün tespit etmek gerekiyor.”
‘MİSAFİR GELECEK DİYE TELAŞ YAPMAK KALBİ YORAR’
Tatilde ruhsal problemlerin kalbi etkileyebileceği ihtarında bulunan Prof. Dr. Çaynak, yaşanabilecek maddi zahmetlerin, konuk ağırlama telaşının, uyku sisteminin bozulmasının ve her gün nizamlı yapılan idmanların yapılmamasının da Tatil Kalbi Sendromu riskini artırdığını söyledi. Prof. Dr. Çaynak, “Toplum olarak misafirperverliğe ehemmiyet veren bir toplumuz ancak bunu bazen telaş haline getirebiliyoruz. Dert ve telaş kalbi olumsuz etkilerken, sunulan ikramlar da diyetleri bozuyor. Tatillerde uyku ritmimizi de yitiriyoruz. Her zamankinden daha geç uyumaya ve daha geç uyanmaya başlıyoruz. Uyku ritminin bozulması kalp ritmimizi olumsuz etkiliyor. Rutin hayatında sistemli antrenman yapan bireyler tatilde idmanlarını yapmayınca yahut spordan uzak hayat süren bireyler tatilde bir anda ekstrem sporlara merak salınca, doğal olarak kalpleri de olumsuz etkilenebiliyor. Tatildeyken birinci defa denenen paraşüt, jet ski üzere ani heyecan ve kaygıya sebep olan sporlar sempatik hudut sistemini aktive edebiliyor ve kalbi yorabiliyor” sözlerini kullandı.
