Beyin tümörleri çocuklarda lösemilerden sonra en sık görülen tümörleri oluşturuyor. Çocukluk çağında gelişen her 6 tümörden 1’i beyinde yerleşiyor. Bu tümörlerin yüzde 52’si birinci 2-10 yaş, yüzde 42’si de 11-18 yaş ortasında görülüyor. Bir yaş altında oluşan beyin tümörleri oranı ise yüzde 5.5 civarında seyrediyor. Beyin tümörlerinin yarısını uygun huylu tümörler, öbür yarısını da makus huylu tümörler oluşturuyor. Amerika kaynaklı istatistik bilgilerine nazaran; her yüz bin çocuktan 3’ünde makus huylu beyin tümörü teşhis ediliyor. Günümüzde tıp dünyasında yaşanan kıymetli gelişmeler sayesinde uygun ve berbat huylu beyin tümörlerinin tedavisinde çok daha başarılı sonuçlar alınması ise yüreklere su serpiyor.
Erken teşhis çok önemli!
Erken teşhis öteki tüm hastalıklarda olduğu üzere, çocukluk çağındaki yeterli ve makûs huylu beyin tümörlerinde çok kıymetli. “Daha küçük tümörlerin cerrahi tedavisi her vakit tıpkı yerleşimli büyük tümörlere nazaran daha kolay oluyor ve genelde küçük tümörlerde cerrahi komplikasyon oranı daha az gelişiyor” bilgisini veren Çocuk Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Memet Özek, kelamlarına şöyle devam etti: “Ayrıyeten makûs huylu tümörlerde, bilhassa beyin omurilik sıvısıyla yayılma potansiyeli olan ‘ependimom’ ve ‘medulloblastom’ tümörlerinde yayılım oluşmadan evvel cerrahi tedavi uygulamak, hastalığın ümitsiz evreye geçmesini önlüyor. Pilositik astrositom üzere düzgün huylu tümörlerde ve seçilmiş ependimom ile medulloblastom üzere berbat huylu tümörlerde de erken tedavi sayesinde güzelleşme sağlanabiliyor.”
Bu sinyaller beyin tümörü habercisi olabilir!
Prof. Dr. Memet Özek, ebeveynlerin uygun ve makûs huylu beyin tümörüne karşı dikkat etmeleri gereken belirtileri şöyle sıraladı:
-Bebeklerde
Şimdi bıngıldağı açık bebeklerde baş etrafının olağandan fazla genişlemesi, güçsüz emme, aktivite düşüklüğü, bulantı, kusma ve kilo kaybı oluşabiliyor. Art çukur yerleşimli beyin tümörlerinde ayrıyeten başta fazla su toplanması olarak bilinen hidrosefali gelişebiliyor.
-Çocuklarda
Bulantı kusma, baş ağrısı, gözlerde kayma, konuşma bozukluğu, el-kol uyum bozukluğu, kol ve bacaklarda güç kaybı, istikrar sorunları ve okul muvaffakiyetinde düşüş formunda kendini gösterebiliyor. Bunların yanı sıra felç ve epilepsi nöbetleri de gelişebiliyor.
Sabahları aç karnına kusuyorsa dikkat!
Bulantı ile kusma, çocuklarda oluşan yeterli ve makus huylu beyin tümörlerinin en yaygın görülen belirtileri ortasında yer alıyor. Çocuk Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Memet Özek, bilhassa sabah aç karnına gelişen fışkırır biçimde kusmanın beyin tümörünün değerli bir işareti olabileceği ihtarında bulunarak, “Bulantı ve kusma şikayetlerinde öncelikle çocuk tabibine başvuruluyor. Bu durumda kesinlikle göz tabanı muayenesi yapılmalı, aksi halde bu sorunun gastrointestinal sistem sorunu olduğu düşünülerek vakit kaybedilebiliyor. Bilhassa sabah aç karnına oluşan fışkırır biçimde kusmalarda ise çabucak bir kranial MR çekilerek mevzuyu açıklık getirilmelidir” dedi.
Birçoklarında nedeni saptanamıyor
Çocuklarda en sık pilositik astrositom isimli güzel huylu tümörler görülürken, ikinci sıklıkta da bilhassa art çukur yerleşimli medulloblastom ve ependimom isimli makûs huylu tümörler izleniyor. Daha ender olarak makûs huylu tümörler olan diffüz orta sınır gliomları ve atipik teratoid rabdoid tümör de görülebiliyor. Birçok tümörde olduğu üzere, güzel ve makûs huylu çocukluk çağı beyin tümörlerinin birçoklarında etken saptanamıyor. Fakat uzun devir radyasyona maruz kalınması sonucunda beyin tümörünün oluşabildiği biliniyor.
Tedavide çığır açan gelişmeler
Diffüz orta sınır gliomları hariç, beyin tümörlerinin tümünde en ülkü tedavi; cerrahi formülle olabildiğince fazla tümör dokusu çıkarmak oluyor. Akabinde tümörün ismine ve moleküler altyapısına nazaran gerekirse radyoterapi ile kemoterapi formülleri uygulanıyor. Prof. Dr. Memet Özek, bu nedenle ameliyat sonrası elde edilen tümörün dokusundan moleküler çalışma yapılmasının hayati değer taşıdığını belirterek, tedavide yaşanan gelişmeleri şöyle anlattı: “Günümüzde sağlıklı dokulara hasar vermeyen amaçlı kemoterapiler geliştiriliyor. Tümörlerin barındırdıkları mutasyonlara tesir edebilecek ilaçlar geliştirilip uygun hastalarda kullanılabiliyor. Böylece âlâ ve berbat huylu tümörlerde, tümörün tekrar büyümesi ve beynin öteki bölgelerine yayılması önlenebiliyor. Bu sayede hastaların hayat mühletleri uzuyor ve hayat kaliteleri artıyor. Kliniğimiz bilhassa maksatlı, bireye nazaran şekillendirilmiş kemoterapi tedavilerinde, bu hususta epeyce boşluklar bulunan dünya literatürüne de değerli katkılar sağlıyor.”
Beyin alanları haritalandırılıyor
Beyin tümörlerinin tanısı detaylı beyin MR (Manyetik Rezonans) tekniğiyle konuluyor. Gelişmiş MR usullerinin bulunduğu merkezlerde; kol ve bacağı hareket ettiren hudut yolakları, konuşma, manaya ve el kol hareketinden sorumlu beyin alanları haritalandırılabiliyor ve cerrahi süreç bu haritaya nazaran şekillendirilebiliyor. Prof. Dr. Memet Özek, “Günümüzde tümörün ismini koyan bilim kısmı olan patoloji alanında da hayati gelişmeler yaşanıyor. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) çocuk beyin tümörlerini 2021 yılında tekrar sınıflandırdı. Bu sınıflandırma tümüyle tümörün genetik yapısına bağlı. Genetik yapıyı anladığımızda tümör hücrelerinin çoğalmasını durdurma talihimiz oluyor. Her tümörde moleküler çalışma yapılarak en hakikat teşhis ve her hastanın tümörüne nazaran şekillendirilmiş kemoterapi tedavileri planlanıyor” diye konuştu.
