Pandemi münasebetiyle sıfır araçlarda yaşanan tedarik probleminin akabinde fiyatları tavan yapan ikinci el araçlar son aylarda dövizin aşikâr bir düzeyde kalmasıyla birlikte fiyat istikrarı yakaladı.
İKİNCİ EL ARAÇ SATIŞI NEDEN DÜŞTÜ?
Hususla ilgili CNN Türk yayınında ikinci el araç almayı düşünenler için değerlendirmelerde bulunan Milliyet Müellifi Levent Köprülü şu tabirleri kullandı:
“Kurlarda dalgalanmalar, faiz ve araç fiyatlarındaki birtakım yükselmeler bunu etkiledi. Bir devir ikinci el arabalar 0 km arabalardan daha yüksek fiyata satılıyordu. Araç bulunurluğunda badire yaşandığı için beşerler ikinci ele yüklenmişti. Fiyatlar geri geldi. Kurlardaki geri çekilmeyle daha evvel yüksek kurdan satılan ikinci el araçların fiyatları üstte kalmaya devam etti. Artık bu araçların elde kalması bir ölçü satıcı bu fiyatları aşağı hakikat yönlendirmek durumunda kaldı. Yüzde 20’lere varan fiyat düşüşleri olduğu söyleniyor. Bu piyasayı hareketlendiremiyor. Olağan bir piyasada aralık ve ocak ayında hem ikinci el hem sıfır arabada farklı istikrarlar kelam konusuydu.
Aralık ayında 0 km daha çok satılır ikinci el istek görmezdi. Artık ocak ayında da ne kadar düşük olmasa dahi satış 0 km arabalarda oldu. İkinci elde sakinlik devam etti. Mevsimlerin tesiri var. Bir ölçüde kredi faizlerinin ve kredi vadelerine ait kısıtlamaların tesiri olduğunu düşünüyorum. Araç fiyatları daima arttığı için kasko bedeline nazaran hesaplanıyor kredi meblağları. 120 bin TL ve altı kasko bedeline sahip bir araba varsa yüzde 70’ini kredi olarak alabiliyorsunuz. Bunun üzerine çıktığın vakit kademeli olarak yüzde 50 ve 30 biçiminde ilerliyor. Yüzde 70’lik kısma giren fazla araba kalmadı kredi yüzdesi açısından. 300 bin lira civarında düşük km ve yaşı daha genç ikinci el araba satın alabiliyorsunuz. Bu da lakin yüzde 30’una kredi alabileceğiniz manasına geliyor ki bu da tüketicileri zorlayabilir.
EN DÜŞÜK İKİNCİ EL ARABA NE KADARA GELDİ?
En düşük araba fiyatı diye bir şey söyleyemeyeceğim. Marka ve modellerine nazaran fiyatlar değişiyor. Orta segmentte alabileceğiniz yüksek kilometreye sahip olmayan ve çok da yaşlı olmayan bir araba almak istiyorsanız 300 bin lira civarında bir para ayırmanız gerekiyor. Hatta 300 bin liranın üzerine çıkmanız gerekiyor. Bu türlü olduğu vakit alabileceğiniz kredi ölçüsü yüzde 30 oluyor. Yüzde 70 peşinatının olması gerekiyor. Daha evvelden beşerler daha yüksek kredi çekip uzun vadelerde ödemeler yapmayı tercih ediyordu. Hem ikinci elde hem de sıfır km’de kredi tercih ediliyordu. Tüketici kredilerinin faizleri ve ikinci ele uygulanan kredi faizleri bir ölçü yüksek kalıyor maalesef. Geri alınacak ölçü da vade açısından kısa ve meblağ açısından bir ölçü yüksek kalıyor.
Bölümdeki paydaşlar da bunun farkında. İkinci el ticareti yapan bireyler ve dernekler farkında. BDDK’dan birtakım talepler içerisindeler, bu bahiste görüşmeler yaptıklarını duyuyorum. Faizlerin aşağı çekilmesi konusunda kredi meblağlarının farklılaştırılması konusunda yüzde 70-50-30 baremlerinin tekrar ayarlanması gerektiğini söylüyorlar.
Yeni model yılı ile gelen araçlar bir evvelkinden daha kıymetli oluyor. Burada bir ÖTV matrah düzenlemesi de yapılabilir. Geçen sene yapılmıştı düzenleme. Artışlarla birlikte en düşük ölçüye gelen araç sayısı azalmıştı.
‘FIRSATI OLAN İKİNCİ EL ARAÇ ALABİLİR’
Kredileri karşılık olan değerlemelerin farklılaştırılmasıyla bu düzelebilir diye düşünüyorum. Yaz aylarında genelde artışlar oluyor evet. İkinci ve birinci el satışlarında artış olur fiyatlarda da artış olur. Şu an vakti mı diye sorulur. Tahminen ikinci el araba fiyatları bir ölçü aşağı çekilmişken fırsatı olan tüketicilerin bence alması yanlışsız olabilir diye düşünüyorum.”
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Lideri Mehmet Ali Akben, geçtiğimiz haftalarda araba kredilerinde meblağın artırılacağına işaret ederek, taksit sayısının artırılması ile ilgili açıklamalarda bulunmuştu.
‘OTOMOBİL TARAFINDA GÜNCELLEME YAPACAĞIZ’
BDDK Lideri Mehmet Ali Akben yapığı açıklamada şu sözleri kullanmıştı:
“Genelde biz her yıl başında birtakım güncellemeler yaparız. Araba tarafında da güncelleyeceğimiz sayılar var. Dal temsilcileriyle bir toplantı yaptık. Orada tabi bizim teşvik ettiğimiz bir alan var. İthal araçlar tarafında değil de yerli araçlar tarafında kredi daha aktif olsun.
“ORTA YOLU BULACAĞIZ”
Haliyle içerideki endüstrinin teşviki de kıymetli burada. Tıpkı vakitte ithalatın da yerliye kayması kıymetlidir. Sayıyla birlikte orada ölçü da var 120 bin, 300 bin, 750 bin diye dilimler var. O dilimlerde güncelleme yaparak diyelim birinci dilim 120 bin. 120 binin yüzde 70’ini kredi alabiliyorlar. Onları güncelleyeceğiz.
Yakın vakitte dediğim üzere bölümle görüşülüyor. Onların bir talebi oluyor bizim fikrimiz oluyor. Bunun cari açığa tesiri ithalata katkısı ne olacak. Orta yolu bulacağız. Taksit sayısının artırılması tarafında şu an ne yapacağız bunu merkez bankamızla Hazine Bakanlığı’mızla görüşüp orta yolu bulacağız.”
