Milliyet’ten Zeynep Aktaş’ın ilgili yazısı şöyle; Piyasalarda oynaklıkların arttığı bir periyottan geçiyoruz. Rusya ile Ukrayna ortasındaki krizle birlikte tansiyon süratli tırmansa da değişimler de tıpkı süratte yaşandı.
Rus askerinin Ukrayna topraklarına girdiği gün BIST 100 Endeksi yüzde 8.16 geriledi. Başşehri Kiev’in etrafının çevrildiği cuma günü ise endeks yüzde 5.46 oranında yükselirken haftayı 1.952 puandan kapattı. Son gün çıkışıyla endeksin haftalık kaybı yüzde 3.94 oldu.
Dalgalanma yalnızca borsalarda değil emtia fiyatlarında da gözlendi. Brent petrolün varil fiyatı 105 dolara kadar çıkarken sonrasında 98.1 dolara geriledi. Gram altın 936 TL’ye kadar yükseldi. Akabinde 845 TL’ye çekildi. Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesi yatırımcının risk algısında gelgitlere yol açtı.
Ne kadar sürer?
Rusya’nın Ukrayna topraklarındaki işgalin sonlu kalması ve bir hafta içerisinde sıcak gündemden düşmesi bekleniyor. Kuşkusuz artçıları devam edecektir. Bununla birlikte piyasalar jeopolitik riskleri daha sakin karşılayacak bir yerin oluşması bekleniyor.
Neler yaşanır?
1- Putin’in ana gayelerinden biri Batı’ya yönelmiş bir Ukrayna idaresi yerine Rusya yanlısı bir idarenin iş başına gelmesi.
2- ABD ve Batı ülkelerinin reaksiyonu yaptırım listesi açıklamakla sonlu kaldı. Askeri ve ekonomik dertler mevcut pasif halin süreceği beklentisini güçlendiriyor.
3- Ukrayna’nın NATO’ya girişi yüklü olarak gündemden düştü. 4- Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde Rusya yanlısı bağımsız bir idare ya da devlet oluşturulacak.
Piyasalara tesiri
Yüklü olarak birinci iki gün içerisinde gerçekleşen yönelimin sonraki süreci belirlemesi beklenmeli. Cuma günü piyasaların risk algısının düşmesi Rusya’nın müdahalesinin derinleşmeme ihtimalinin satın alındığını gösteriyor. Değerli bir değişim olmaması halinde bu sınır üzerinden gelişmelerin yaşanması beklenmeli.
Panik dalgasında gerçekleşenler
Piyasalarda beklenmeyen gelişmeler yaşandığında krediler kapatılır, riskli konumlar düşürülür, varlık fiyatlarında stoploss (zarar kes) buyrukları devreye girer. Fiyat oynaklıklarının sağladığı arbitrajdan yararlanılmaya çalışılır. Süratli fiyat hareketlerini tetikleyecek spekülatif süreçler güçlendirilir.
En fazla satış yapan şirketler
Borsa şirketleri bilançolarını açıklamaya devam ediyor. 163 borsa şirketinin bilançosu açıklandı. En yüksek satış gelirine sahip sanayi şirketler şunlar: Tüpraş, Ford Otosan, Ereğli Demir Çelik, Arçelik, Anadolu Efes, İskenderun Demir Çelik, Tofaş Otomotiv Fabrika, Coca Cola İçecek, Aygaz ve Sasa Polyester. En fazla satış gerçekleştiren 10 şirketin satışlarındaki artış yüzde 82,9 oldu. Şirketlerin satışlarında güçlü büyüme gözlendi. Tüpraş’ın 63 milyar lira olan net satışları 151 milyara yükseldi. Ford Otosan’ın satışları 49 milyar liradan 71 milyara çıktı.
Temettü verimliliği yüksek şirketler
Şirketlerin yıllık bilançolarının açıklanması ile birlikte temettü ödemeleri de netleşmeye başladı. Açıklanan bilançolar içerisinde temettü verimliliği yüzde 6’nın üzerinde olan 7 şirket bulunuyor. Ereğli Demir Çelik ve İskenderun Demir Çelik 22 Mart’ta temettü ödeyecek. Ereğli Demir Çelik pay başına net 4.01 TL, İskenderun Demir Çelik ise net 2.70 TL temettü ödeyecek. Ereğli’nin temettü randımanı yüzde 12.85, İskenderun Demir Çelik’in ise yüzde 11.63. Türk Traktör’ün temettü randımanı yüzde 9.79, Enerjisa’nın yüzde 8.29, Alkim Kağıt yüzde 8.20, Tofaş Oto. Fabrika yüzde 7.5 ve Brisa yüzde 6.74.
YATIRIMDA SEPETİN DEĞERİ
Pay senetlerinde tek pay seçilmemeli. – Riski dağıtmak için farklı kesimlere yer verilmeli. – Temettü randımanı yüksek güçlü sanayi şirketleri tercih edilmeli.
Yalnızca dolar, euro, sterlin yerine döviz sepeti oluşturulmalı. – Sık alım ve satımlarda komite ve kesintiler göz önünde bulundurulmalı. – Kar ve ziyan not edilmeli.
YATIRIM FONU
Fon sepeti oluşturulmalı. – Farklı fon temalarına yer verilmeli. – Yeni teknoloji fonları, emtia fonları, risk kümesine nazaran pay fonları portföye dahil edilmeli.
ALTIN YATIRIMCISI
Döviz yatırımcıları için seçenekler ortasında olmalı. – Uzun vadeli portföylerde bulundurulmalı. – İnançlı liman olarak değerlendirilmeli.
Yatırımcıların yapması gerekenler
Borsa yatırımcıları açıklanan bilançoları da göz önünde bulundurarak durumlarını yüksek temettü verimliliğine sahip şirketlere çevirmeli. Fazla hareket edilmemeli. Şirketlerin finansal bilgilerindeki gelişim seyrine odaklanmalı. Döviz ve altın yatırımcıları taraflarını biraz daha altından yana kullanabilir. Jeopolitik riskler gündemde kalmaya devam edecek. Fon sepetleri oluşturularak farklı emtiaların fiyat hareketlerinden yararlanılabilir.
