Rusya’nın Ukrayna’ya askeri operasyon başlatması, tüm dünyada para ve sermaye piyasalarını etkiledi. Borsalar düşerken altın ve petrol fiyatı süratle yükseldi. Avrupa borsalarında gün içi kayıplar yüzde 5’i aşarken Rus borsasında günlük kaybın yüzde 40’a ulaşması dikkat çekti. Düşüş dalgası İstanbul Borsası’na da yansıdı. BIST 100 Endeksi gün içinde yüzde 9.5’e yakın kayıpla 1826 puanı gördü.
Altın fırladı
Döviz piyasasında euro’nun dolar karşısındaki kaybı yüzde 1’i aştı. Lakin asıl kayıp Rus Rublesi’nde oldu. Ruble yüzde 6’nın üzerinde bedel yitirdi. Döviz yurtiçi piyasada da hareketli bir gün geçirdi. Dolar gün içinde 14.64 TL’yi, euro da 16.56 TL’yi gördü. Altının onsu 18 ayın tepesine çıkarak 1973 doları gördü. Gerek ons fiyatındaki yükseliş, gerekse dolardaki artış yurtiçinde de altına günlük yüzde 9.5’i aşan artış getirdi. Gram altın 930 TL’den, çeyrek 1520 TL’den alıcı buldu. Petrol fiyatı 100 doları aştı. Brent petrolün varili bir günde yüzde 8’i aşan yükselişle 105 dolara çıktı. Avrupa’da mart vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatı yüzde 27 arttı. Bununla birlikte Avrupa’nın değerli gaz tedarikçilerinden Rus Gazprom’un payları ise bir günde yüzde 45 paha kaybetti.
Buğday tepede
Dünyanın tahıl ambarı olarak anılan iki ülke ortasındaki sıcak çatışma ortamı, buğday fiyatlarını 9.5 yılın doruğuna taşıdı. Memleketler arası piyasalarda buğday fiyatı bir günde yüzde 6 yükselirken soya fasulyesi, mısır ve pamukta da kıymetli fiyat artışları gözlendi. Rusya’nın ana üreticilerinden biri olduğu alüminyum fiyatı da rekor kırarak ton başına 3 bin 388 dolara çıktı.
‘Sakin kalıp bekleyeceğiz’
Dış Ekonomik Bağlantılar Kurulu (DEİK) Ukrayna İş Kurulu Lideri Ruşen Çetin, iki ülke ortasında 7.4 milyar dolarlık ticaret hacmi bulunduğunu belirterek, şu anda iş insanları olarak sakin kalmaya çalışarak iki ülke ortasındaki gelişmeleri takip ettiklerini söyledi.
Çetin, “Sakin ve itidal içinde olmamız gerekiyor. İş insanları olarak iki tarafta da yapabileceğimiz bir şey yok. Devletimiz esasen her şeyi yakından takip ediyor. Bekleyip göreceğiz. Daima barışı tavsiye edeceğiz. Olayların diplomasiyle çözülmesini tavsiye edeceğiz.
İki ülke ortasındaki gerilimin en kısa müddette çözülmesini temenni ediyoruz” dedi.
İki ülke ortasındaki uçuşların iptal olduğunu da lisana getiren Çetin, “Öğrenciler, çalışanlar ve iş insanları dahil ülkede 35 bin Türk var. Şimdi kimseyle ilgili bir sorun duymadık. Aslında Türk büyükelçiliği dört haftadır burada yaşayanlara ülkeyi terk etmeleri teklifinde bulunmuştu. Kaç kişi döndü, ne kadarı orada şimdi bilmiyoruz. Olayları takip ediyor olacağız” diye konuştu.
Uçuşlar durduruldu mağazalar kapandı
Ukrayna hava alanının kapatılması sebebiyle THY ve Pegasus, dün bu ülkeye uçuşunu durdurdu. Türk perakende markalarının değerli yatırımlarının bulunduğu Ukrayna’da bu markalara ilişkin 200’ü aşkın mağazanın da güvenlik emelli kapatıldığı bilgileri duyuruldu. DeFacto,
Kiev, Kharkiv, Odessa, Dnipro, Kherson, Lviv’de bulunan toplam 13 mağazasını güvenlik gayesiyle süreksiz mühletle kapattı. LC Waikiki, Colin’s, English Home, Ukrayna’da mağaza ağı bulunan Türk markaları ortasında yer alıyor.
İki ülkede 50 yılda 104 milyar $’lık proje
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 1972’den bu yana Türk müteahhitler için en değerli pazar olan Rusya’da 95 milyar dolarlık iş üstlenildiğini açıkladı. Yalnızca 2021 yılında 11 milyar dolar meblağında 30 proje üstlenilen Rusya’da, devam eden projelere yönelik bilgi veren TMB Lideri Erdal Eren, şu anda ülkede imali devam eden 150 projenin yaklaşık 21 milyar dolar pahasında olduğunu belirtti. Türk müteahhitlerin Ukrayna’da üstlendiği yeni proje sayısı da 2019’da 7, 2020’de 10, 2021’de 34 oldu. TMB Lideri Eren, “Ukrayna’da toplam 3 milyar dolar pahasında yeni aldığımız, başlayan yahut başlayacak projelerimiz var. 1972’den bugüne kadar Ukrayna’da üstlendiğimiz proje meblağı da yaklaşık 9 milyar dolar” dedi.
‘TL’ye itimat devam etmeli’
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi ile ilgili yaşanan gelişmelere ait bir açıklama yaparak milletlerarası finansal piyasalarda bu gerginliğin neden olduğu oynaklıklara karşı vatandaşların TL ve TL cinsi varlıklara olan inancının devam etmesinin önemli olduğunu vurguladı. Açıklamada, “Bilindiği üzere yakın vakitte manipülatif telaffuzlara itimat ederek epey riskli konumlar alan vatandaşlarımız değerli mali kayıplarla karşı karşıya kalmıştır.
Son iki ayda TL’yi güçlendirmek için kıymetli siyasetler uygulamaya konulmuş ve bu bahiste başarılı olunmuştur” denildi.
