Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr – EFT ya da havalelerde açıklama kısmına yazılan tabirler, vakit zaman hukuksal sıkıntılar yaratabiliyor. Geçen hafta gündeme gelen son olayda, nafaka dekontuna “Haram olsun” notunu düşen Barış A.’nın yazısını okuyan eski eşi Nihal B., ruhsal olarak yıprandığı ve kendisine hakaret edildiği gerekçesiyle 250 bin lira manevi tazminat davası açtı. Kararını açıklayan mahkeme, Barış A.’yı 15 bin TL manevi tazminata mahkûm etti.
‘SADAKA’ YAZDI
Bu tıp davranışları sergileyen tek boşanmış kişi Barış A. değil! Bursa’da da boşanma basamağındaki eski eşi S.K.’ye her ay ‘tedbir nafakası’ olarak 300 lira ödeyen M.K. da internetten yaptığı ödemenin açıklama kısmına ‘sadaka’ yazdı. S.K. nafakasının ödenmediğini belirterek icra takibi başlattı. M.K. ise cep telefonu mağduru olduğunu belirterek karşı dava açtı. Mahallî mahkeme, açıklama kısmına yazan ifadeyi göz önünde bulundurarak M.K.’nın tekrar nafaka ödemesine hükmetti.
NEDEN CEZA SAYILIYOR?
Pekala açıklama kısmına yazılan “Haram olsun”, “Sadaka” üzere kelamlara nasıl ceza veriliyor? Avukat Serpil Çınar, “Suç işlemek ile kişilik haklarına atak nedeniyle tazminat ödenmesinin istemi farklıdır. Beddua, kötülük dileyen dualar cürüm sayılıyor. Beddua, hakaret niteliğindeki ögeleri taşımamakta ve onur, gurur zedeleyici nitelikte bir kelam olarak kabul edilmiyor. Ancak bedduaya maruz kalan kişi, ruhsal olarak zedelendiğinden tüzel ihtilafa husus edilebilir. Tazminat davası açılabilir” diyerek karşılık verdi.
KİŞİLİK HAKLARINA AKIN NİTELİĞİ TAŞIYOR
Avukat Çınar, bu durumun nedenini ise borçlunun hakkı olan bir bedeli, alacaklıya gönderirken açıklamada berbat niyette bulunmasının güya bir lütuf sunuyormuş izlenimi verdiğini, ‘kötü duruma düşmesini gönülden istemesi’ üzere cümlelerin alacaklıyı derin kedere soktuğunu, kişilik haklarına atak niteliği taşımasına bağladı.
‘BEDDUA NİTELİĞİNDEKİ KELAMLAR HAKARET SUÇU’
“Türk Ceza Kanunu’nda yer alan hakaret kabahatinin işlenmesi için onur, saygınlık ve erdem zedeleyici bir kelam olması gerekmektedir” diyen Avukat Serpil Çınar, beddua niteliğindeki kelamların, hakaret cürmünü oluşturduğunu ve ağır tenkidin, makus kelam niteliğine girdiğini söyledi. Çınar, “Bu nedenle beddua eden rastgele bir ceza almaz, ancak vermiş olduğu manevi ziyan nedeniyle tazminat ödemek zorundadır. Türk Ceza Kanunu’nun 125. hususunda yer alan hakaret kabahatinin cezası ise 3 aydan 2 yıla kadar mahpus yahut isimli para cezası olarak belirtildi” dedi.
‘BEDDUA OLDUĞU KABUL EDİLMİŞTİR’
Pekala ‘Tanrısal ceza dileme’ savunması ne kadar geçerli? Bu tıp savunmaların mahkemede kabul edilmesi mümkün mü? “Tanrısal ceza dileme olarak belirtilen ve altı çizilen savunmayla yapılan aksiyonun beddua olduğu kabul edilmiştir” diyen Avukat Serpil Çınar, “Allah’ından bul”, “Allah seni bildiği üzere yapsın”, “Haram zıkkım olsun” üzere cümlelerin beddua olduğunu, aslında öbür bir deyişle Tanrısal ceza dileme niteliği taşıdığını belirtti.
‘İNDİRİM YAHUT BÜSBÜTÜN KALDIRMA VEREBİLİR’
Serpil Çınar, “Kişilik haklarına hücum mahiyetinde bir hareket nedeniyle açılan tazminat davalarında ‘zararı doğuran fiile razı olan ya da zararın doğmasında ya da artmasında tesirli olmuş ise’ hakim tazminatın ölçüsünde indirim ya da kaldırmaya yönelik karar verecektir. Manevi bütünlüğüne ziyan veren kişi, durum TBK husus 52 gereği haklı savunmada bulunulması ile tazminata ait indirim yahut büsbütün kaldırma kararı verebilir” yorumunu yaptı.
‘MUTLAKA YAZILMASI GEREK’
Nafaka ödemesi yapılıyor ise açıklamada hangi ayın nafakası olduğunun yazılmasının çok değerli olduğuna dikkat çeken Serpil Çınar, nafaka ödemesinin elden verilmemesi gerektiğini, kesinlikle banka üzerinden gönderilmesini ve açıklamaya da nafaka bedeli olarak belirtilmesi gerektiğine vurgu yaptı. “Davaya ait tazminat ya da katılma alacağına ait bir ödeme yapılacak ise mahkemenin ismi, temel numarası ve neyin yatırıldığı açıkça belirtilmeli” diyen Çınar, “Bir de diğer bir noktadan da bahsetmek istiyorum. Şayet birisine borç verilecek ise kesinlikle borç verildiği ya da neye istinaden borç verildiği açıkça yazılmalıdır. Borcun geri ödeneceği vakit da borcun alındığı tarih de belirtilerek borca ait ödeme yapıldığı açıklamaya eklenmelidir” sözlerini kullandı.
‘ÖMÜR UZUNLUĞU DÜŞMANIYMIŞ ÜZERE…’
Bu çeşit davaların boşanma davası devam eden ya da boşanma davası sona eren eşlerde sıklıkla görüldüğünü belirten Serpil Çınar, “Taraflar ortasındaki boşanma davası sona erdikten sonra birbirlerine olan hasımlığı de art planda maalesef devam etmektedir” ayrıntısını paylaştı. Hatta yeni bir olay ve hasımlık olmamasına karşın ömür uzunluğu düşmanıymış üzere davranan eşler bulunduğuna dikkat çeken Çınar, bilhassa bir çocuk varsa ortalarında paylaşılmayan bir birey ve savaş aracı olarak kullandıklarına şahit olduklarını söyledi. Çınar, “Bunun yanında evlilik birliği içerisinde edinilen mallar konusunda ya da yoksulluk ve iştirak nafakası üzere ödemelerin devam etmesi halinde de hasımlık de devam ediyor üzere görünüyor” diyerek kelamlarını noktaladı.
