Rusya’nın ABD ve NATO’yla yaşadığı tansiyonda yeni bir perde açarak başlattığı Ukrayna operasyonu dördüncü gününe girdi. Batı dünyasının dün gece Moskova’yı milletlerarası SWIFT ödeme sisteminden çıkarması sonrası, dünya bu sabaha Kiev, Harkov ve Lugansk’ta petrol depoları ile doğalgaz sınırlarının vurulduğu haberleriyle uyandı. Tansiyon gün içinde Kiev ile Moskova ortasındaki mümkün görüşmelerin nerede yapılacağı konusundaki uyuşmazlık ile tırmandı; son olarak Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, nükleer silahları da içeren birliklerin alarma geçirilmesi buyruğu verdi.
Dakika dakika son gelişmeler şöyle:
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba, ‘Rusya’nın ön koşulsuz müzakereyi kabul ettiğini’ söyledi. Kuleba, “Rus ordusu peş peşe yenilgi yaşadıktan sonra bize ön kuralsız görüşme yapabileceklerini bildirdiler. Bu şimdiden Ukrayna için bir zaferdir” dedi. Rusya’nın nükleer silahları alarma geçirme atağına yönelik ise “Bizi nükleer bombalar ile vursanız bile yenemezsiniz” sözlerini kullandı. Kuleba, “Ukrayna için savaşmak isteyenler”in karayolu ile Ukrayna’ya gelmesi gerektiğini tabir ederek, kelam konusu şahısların silahlandırılarak Ukrayna ordusunun bir modülü olacağını söyledi.
Rusya’nın 44 kentinde düzenlenen savaş aykırısı protestolarda 900’den fazla kişi gözaltına alındı.
Rusya’ya hava alanını kapatan Avrupa ülkelerine İspanya da eklendi. Kanada da Rus uçaklarını yasakladığını açıkladı.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Putin’in nükleer caydırıcı kuvvetleri alarma geçirmesine reaksiyon göstererek bu adımı ‘kabul edilemez bir tırmandırma’ olarak niteledi. Thomas-Greenfield, “Bu karar, Putin’in savaşı hiçbir formda kabul edilemez bir halla tırmandırmaya devam ettiği manasına geliyor” dedi. ABD’li elçi, Putin’in ‘mümkün olan en güçlü formda önlenmeye devam edilmesi gerektiğini’ söyledi.
Zelenskiy’nin ofisi, Rusya ile müzakereleri teyit etti. Açıklamada, “Rusya ile müzakereler Belarus-Ukrayna hududunda yapılacak. Heyetler önkoşulsuz buluşacak” denildi. Zelenskiy, kararı Belarus başkanı Aleksander Lukaşenko ile yaptığı telefon konuşmasından sonra aldığını söyledi; “Ukrayna heyetinin Rus heyetiyle ön şartsız olarak Ukrayna-Belarus hududunda, Pripyat Irmağı’nın yakınlarında buluşmasında uzlaştık” dedi.
Putin’in baskıyı artırmak için nükleer caydırıcı güçleri de alarma geçirmesi öncesinde, Moskova Belarus’ta görüşmeye hazır olduğunu ve bir heyet gönderdiğini açıklamıştı. Son olarak Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko’nun Zelensky ile görüştükten sonra ‘Putin’den müzakereler için giden Rus heyetini geri çekmemesini rica ettiğini’ söylemişti. Peskov, Rusya tarafının ve Rus heyetinin müzakerelere büsbütün hazır olduğunu, Ukraynalıları beklediğini söylemişti.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, ‘NATO ülkelerinden gelen saldırgan açıklamaların akabinde orduya, nükleer caydırıcı güçleri yüksek alarma geçirme buyruğu verdiği’ açıklandı.
Putin devlet televizyonunda yayınlanan konuşmasında, “Gördüğünüz üzere, Batılı ülkeler ekonomik açıdan ülkemize karşı yalnızca dostça olmayan tedbirler – herkesin güzel bildiği yasadışı yaptırımları kast ediyorum- almakla kalmıyor; tıpkı vakitte önde gelen NATO üyelerinin üst seviye yetkilileri ülkemize karşı saldırgan açıklamalar yapıyor. Bu nedenle Savunma Bakanı ve Genelkurmay Lideri’ne, Rus ordusunun caydırıcılık güçlerini özel savaş misyonu rejimine geçirmelerini emrediyorum”” dedi.
Putin’in ‘nükleer emri’, nükleer silahları da içeren birliklerin alarma geçirilmesi manasına geliyor.
Norveç de hava alanını Rusya’ya kapatma kararı aldı.
Rusya’ya hava alanını kapatan Avrupa ülkelerine Fransa da katıldı. Fransa Ulaştırma Bakanlığı, ülkenin hava alanının bu akşamdan itibaren Rus uçaklarına kapatılacağını açıkladı.
Sputnik’in aktardığına nazaran, Rusya Devlet Lideri Yardımcısı Medinskiy “Ukrayna Belarus’un Gomel bölgesinde görüşme yapmayı kabul etti, Rus heyeti oraya gidiyor” dedi.
Kiev Belediye Lideri Vitali Kliçko, kent merkezinde Rus askerlerinin bulunmadığını ve savunmayı sürdürdüklerini söyledi. Kliçko, Rusya’nın operasyonunun başladığı 24 Şubat’tan beri Kiev’de biri çocuk olmak üzere dokuz sivilin kaybedildiğini yahut öldürüldüğünü söyledi.
Ukrayna’nın ikinci büyük kenti Harkov’un valisi Oleh Sinegubov, bu sabah Rus askerlerinin kente girdiğine dair haberlerin akabinde “Harkov’un denetimi büsbütün bizde!” açıklaması yaptı. Sinegubov, “Silahlı kuvvetler, polis ve savunma güçleri çalışıyor ve kent düşmandan büsbütün temizleniyor” dedi.
İsrail Başbakanı Naftali Bennet ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in bir telefon konuşması yaptığı açıklandı. Kremlin’den yapılan açıklamada, İsrail’in Ukrayna ile arabuluculuk teklif ettiği belirtildi. Buna nazaran Putin Bennet’e, ‘Rusya’nın Belarus’ta görüşmelere hazır olduğunu lakin Kiev’in bu fırsatı kullanmadığını’ söyledi.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Belarus başkanı Aleksander Lukaşenko ile görüştüğünü açıkladı. Zelenskiy haberi Telegram hesabından duyururken, daha fazla detay vermedi. Ukrayna Devlet Lideri sabah saatlerinde, görüşmelerin Belarus’ta yapılması için Rusya’dan gelen çağrıyı reddetmişti.
İtalya, hava alanını Rus uçaklarına kapattığını açıkladı.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya’yı Memleketler arası Adalet Divanı’na şikâyet ettiklerini açıkladı. Zelenskiy, “Saldırganlığı yasal göstermek için soykırım mefhumunu manipüle etmesinden ötürü Rusya’dan hesap sorulmalı” dedi. Başsavcı Iryna Venediktova da, “Ukrayna Putin’in bir savaş hatalısı olduğunu kanıtlayacak” dedi.
Danimarka Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod, Rusya’ya hava alanını kapatma kararı aldıklarını açıkladı. Kısa müddet sonra İzlanda’dan da tıpkı istikamette bir açıklama geldi.
Almanya Ulaştırma Bakanlığı, ülkenin hava alanının bugünden itibaren Rus uçaklarına 3 ay boyunca kapatılacağını açıkladı. İnsani yardım uçaklarının yasaktan muaf tutulacağı belirtildi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz:
* Rusya’ya görülmemiş yaptırımlar dayatıldı
* Putin rotasını bir gecede değiştirmeyecektir
* Hiçbir şeyi tabu olarak görmeden, daha fazla yaptırım dayatma hakkını gizli tutuyoruz
* NATO topraklarının her bir metrekaresini savunacağız
* Putin bir Rus imparatorluğu kurmak istiyor
Operasyona reaksiyon olarak şu ana dek hava alanlarını Rusya’ya kapatan ülkeler şöyle: İrlanda, İngiltere, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Litvanya, Letonya, Estonya, Finlandiya, Romanya ve Bulgaristan.
Reuters’a konuşan bir Avrupa Birliği yetkilisi, Rusya’ya karşı bugün ele alacakları yeni yaptırım paketinde birlik çapında bir uçuş yasağının da yer alabileceğini söyledi. Yetkili, AB’nin birçok üyesinin hava alanını Rusya’ya kapattığını, daha resmi bir kararın bugün alınabileceğini belirtti.
Milletlerarası Judo Federasyonu, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in fahri başkanlığını askıya aldı. Siyah jenerasyon sahibi olan 69 yaşındaki Putin’in, judo hakkında bir kitabı da bulunuyor.
Zelenskiy’nin danışmanı Oleksiy Arestovych, ‘Rusya’nın inisiyatifi kaybettiğini ve görüşmeler için Belarus’a heyet göndermesinin bu durumu teyit ettiğini’ söyledi. Rusya’nın güneye hakikat ilerleyemediği yorumu yapan danışman, ülkenin ikinci büyük kenti Harkov’a giren Rus araçlarının yarısını imha ettiklerini ve Kiev’in batısındaki durumu denetim altında tuttuklarını söyledi.
Rusya’ya hava alanını kapatan ülkelere Finlandiya ve İrlanda da katıldı. Dün Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Almanya, Polonya ve İngiltere benzeri kararlar açıklamıştı.
Ukrayna’daki Belarus vatandaşlarının tacize uğradığını belirten Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko, bu durumun devam etmesinin kendilerini de Ukrayna’ya ‘özel bir operasyon düzenlemeye itebileceğini’ söyledi. Lukaşenko, “Moskova’nın sunduğu tüm teklifleri Ukraynalı yetkililere ilettik. Evvel kabul ettiler, sonra reddettiklerini söylediler” dedi. Belarus önderi, Kiev’e ‘devlet olma özelliğini kaybetmemesi’ için Moskova ile masaya oturma davetinde bulundu.
Kremlin’den Zelenskiy’ye karşılık: “Ukrayna tarafını, askeri operasyonun görüşmeler başlayana dek askıya alınmayacağı konusunda uyarmıştık.”
Rusya’nın Belarus’ta görüşme baskısını reddeden Zelenskiy’nin açıklamasının tamamı şöyle:
“Eğer Rusya Ukrayna’ya Belarus topraklarından saldırmamış olsaydı, Minsk’te görüşmeler mümkün olabilirdi. Ukrayna’ya saldırganlık göstermemiş diğer yerlerde görüşmelere açığım.
Natürel ki barış istiyoruz, görüşme istiyoruz, savaşa son vermek istiyoruz. Varşova, Bratislava, Budapeşte, İstanbul, Bakü – Ruslara bu kentleri önerdik. Bize – topraklarından Ukrayna’ya füze atılmayan rastgele bir öteki ülkedeki- öteki her kent uyar. Müzakerelerin dürüst olmasının ve savaşa hakikaten son verebilmesinin tek yolu bu.”
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Kremlin’in “Heyetimiz Belarus’ta, Ukraynalıları bekliyor” açıklamasına cevap verdi: “Eğer Rusya Ukrayna’ya Belarus topraklarından saldırmamış olsaydı, Minsk’te görüşmeler mümkün olabilirdi. Ukrayna’ya saldırganlık göstermemiş öteki yerlerde görüşmelere açığım.”
Zelenskiy’nin danışmanı Podolyak da, “Zelenskiy’nin konumu aynı” diyerek, Ukrayna devlet liderinin yalnızca ‘gerçek görüşmeler’ istediğini, ültimatomlara karşı olduğunu söyledi. Podolyak, “Rus heyeti, Belarus’un Gomel kentine, bunun bir manası olmadığını bilerek gitti” dedi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Ukrayna ile Belarus’ta bir görüşme olacağını açıkladı. “Rus heyeti Ukraynalılarla görüşmek üzere Belarus’a ulaştı” diyen Peskov, heyette savunma ve dışişleri bakanlarının yanı sıra devlet başkanlığının da temsilcilerinin bulunduğunu söyledi. Peskov, “Rusya görüşmelere hazır, Moskova artık Ukraynalıları bekliyor” dedi. Rus sözcü heyetin Belarus’ın Gomel kentinde bulunduğunu açıkladı. Belarus Dışişleri Bakanlığı da muhtemel görüşme için gereken her şeyin hazırlandığını duyurdu.
Ukrayna Genelkurmayı, ülkeye “Belarus topraklarında bulunan bir Rus Tu-22 stratejik bombardıman uçağından fırlatılan bir cruise füzesini düşürdüklerini” açıkladı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Oleg Nikolenko da, Belarus topraklarındaki bir Rus uçağı tarafından atılan füzenin hava kuvvetleri tarafından düşürüldüğünü açıklayarak, “Bu, Ukrayna ve halkına karşı işlenen bir öteki savaş suçu” dedi
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Rusya ordusuna karşı ‘yurtdışından gelecek gönüllülerle milletlerarası lejyon’ oluşturacaklarını söyledi. Ukrayna Devlet Başkanlığı’nın resmi sitesinden yapılan açıklamada Zelenskiy, “Bu, ülkemize verdiğiniz takviyenin kilit kıymetteki delili olacak” dedi.
Açıklamada, “Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, dünyanın tüm vatandaşlarına, Ukrayna’nın, barışın ve demokrasinin dostlarına sesleniyor. Ukrayna’nın, Avrupa’nın ve dünyanın savunmasına katılmak isteyen herkes gelip Rus savaş suçlularına karşı Ukraynalıların yanında savaşabilir. Ukrayna Topraklarının Savunulması için Milletlerarası Lejjon ismi altında, yabancılardan oluşan farklı bir birlik kuruluyor. Barış ismine bulunabileceğiniz en büyük katkı bu” denildi. Açıklamada, Ukrayna’da 2016 yılında kabul edilen yasa uyarınca yabancıların istekli olarak ülkenin ordusuna katılabildiği hatırlatıldı.
İşletmeci şirket, vurulan doğalgaz sınırının çalıştığını açıkladı.
Ukrayna İçişleri Bakanlığı, Rus askerlerinin ülkenin ikinci büyük kenti olan Harkov’a girdiğini açıkladı. İçişleri Bakanlığı danışmanı Anton Geraşchenko, kuzeydoğudaki Harkov’un kent merkezinde ve Hydropark bölgesinde çatışmalar yaşandığını açıkladı. Harkov bölge idaresinden Oleg Sinegubov da, kentte yaşayanlara sığınakta kalma daveti yaptı.
Kiev’in 30 kilometre güneybatısındaki Vasylkiv kasabasındaki bir petrol deposunun vurulması sonrasında yangın çıktı. Kasabanın belediye lideri Natalia Balasinovich, Rusya’nın Rus füzelerinin bölgedeki bir hava üssünün ana pistinin güneybatısındaki petrol deposunu gaye aldığını belirterek, “Düşman her şeyi yok etmek istiyor” dedi. Toplumsal medyada paylaşılan imajlarda, depodan yükselen duman görülüyor.
Yetkililer zehirli duman uyarısı yaptı. Halktan pencerelerini kapatmaları istendi; birçok kişi sığınaklara ve metro istasyonlarına sığındı.
Deponun KLO şirketine ilişkin olduğu ve çalışanların tesisi çoktan terk ettiği belirtilirken, ölen olmadığı düşünülüyor. Fakat Belediye Lideri Balasinovich, “Çevreye devasa bir tesiri olacak” dedi.
Ukrayna’nın ikinci büyük kenti olan ve ülkenin kuzeydoğusunda bulunan Harkov’da da bir doğalgaz boru sınırının vurulduğu açıklandı. Yetkililer, Rusya’nın hatta akın düzenlediğini açıkladı. Boru çizgisindeki hasarın boyutu ve gaz akışına tesiri şu an için bilinmiyor.
Lugansk’taki ayrılıkçılar, Rovenky kasabasında bir petrol deposunun ise Ukrayna ordusu tarafından gaye alındığını duyurdu.
