Nur Kaplan
ANKARA- Ankara’da birkaç gündür tesirini gösteren şiddetli sağanak yolların kısa müddette göle dönmesine, derelerin taşmasına, onlarca mesken ve işyerini su basmasına, ağaçların devrilmesine, kent içi ulaşımın aksamasına neden oldu. Sel nedeniyle dört kişi de vefat etti. Kent genelinde yeni yağış riskine karşı birinci ve ortaöğretime de 1 gün orta verildi.
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin açıklamalarına nazaran, Başkent’e yılda ortalama 392 kilogram yağış düşerken, yalnızca dört günde bir yılın 3’te 1’i oranında, 127 kilogram yağış meydana geldi. TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası ve Kent Plancıları Odası’na nazaran iklim krizine bağlı olarak gelecekte tabiat olayları daha sık yaşanacak, bütüncül bir çalışma ve risk idaresinin olmaması emsal olayları beraberinde getirecek. Plansız kentleşmeye karşı esaslı tahlil gerekiyor.
Fırat Çukurçayır ‘YERLEŞİM YERLERİNİ YAĞIŞI, RÜZGÂRI, İKLİMİ GÖZE ALMADAN YAPAMAZSINIZ’
TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Lideri Fırat Çukurçayır’a nazaran sellerin kaynağı, çarpık kentleşmenin yanı sıra yerleşim yeri kurulurken meteorolojik parametrelerin dikkate alınmaması. Betonlaşmayla birlikte kentlerin ısı kaynağına dönüştüğünü, yağmurun toprakla buluşamaması münasebetiyle büsbütün akışa dönüştüğünü ifaden eden Çukurçayır şunları söyledi: “İmar kanununa baktığınızda meteoroloji mühendislerinin olmadığını, inşaat, jeoloji, elektrik, makine üzere meslek kümelerini görürsünüz. Bir kent planlarken bütün mühendislik disiplinlerinin katkı sunduğu bir çalışma yok. Yerleşim yeri kurarken yağışları, rüzgârı, iklim parametrelerini göze almadan yapamazsınız. Atmosfer kendi yapısı içinde hareket ediyor, bir değişiklik yok. Lakin biz bu döngüyü bozarak hızlandırdık. Yağan yağmurun yeryüzüne indikten sonraki akışını değiştirdik. Meteoroloji Genel Müdürlüğü günler öncesinden ikazlar yapıyor, dikkate alınmıyor.”
‘YERALTINA ALINAN DERELER…’
Ankara’nın coğrafik yapısına bağlı olarak yağmurun şiddetli bir halde indiğini bunun yanı sıra kent genelinde toprağın altına alınan yahut üzeri kapatılan pek çok derenin olduğuna dikkat çeken Çukurçayır, Türkiye genelinde yerleşim yerlerinin meteorolojik parametreye uygun olmadığını da söz etti.
Can kayıplarının yaşanmadığı bir tedbir sisteminin kurulması gerektiğini söyleyen Fırat Çukurçayır, “Dünya Meteoroloji Teşkilatı’nın makalesinde iklim değişikliğine dikkat çekilerek okyanusların, denizlerin artık çok sıcak ve çok süratli buharlaşmasıyla suyun süratle atmosfere çıktığı tabir ediliyor. Yağmur artık çok ölçüde ve uzun yağıyor. Beşerler bunun farkında olmalı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün yaptığını bütün ihtarlar dikkate alınmalı, öbür kurumlar entegre halde çalışmalı, bir ihbar geldiğinde beşerler trafiğe çıkmamalı, üst katlara yönelmeli, altyapılar düzenlenmeli. Yaşadığımız seller ne birinci ne de son” dedi.
Ceren İlter Soy ‘TALAN SONRASINDA BÜTÜNCÜL ÇALIŞMALAR YAPILMADI’
TMMOB Kent Plancıları Odası Ankara Şube Lideri Ceren İlter Soy’a nazaran iklim krizine bağlı olarak bütüncül bir çalışmanın ve risk idaresinin olmaması gelecekte emsal olayların daha sık yaşanacağını gösteriyor. Ankara’nın kent yapısının planlama sürecinde dere yataklarının, vadilerin yeşil alan ve kamusal alan olarak bırakıldığını hatırlatan Soy, nüfus artışına bağlı olarak kentleşme sürecinin kâfi düzeyde korunmadığını, bunun sonucu olarak çarpık ve plansız kentleşmenin meseleleri beraberinde getirdiğini söz etti.
Eski Ankara Büyükşehir Belediyesi Lideri Melih Gökçek periyodunda Ankara’nın “büyük bir talana” maruz kaldığını söz eden Soy “Sonrasında da bu talanla gelen olumsuz durumları giderecek bütüncül bir çalışma yapılmadı. Anlık çalışmalar var. Selin oluşturduğu mevkilerde tıkanan yollarda yalnızca araçların bekletildiğini, o güne yönelik bir çalışmanın yapıldığını biliyoruz. Bunlar kâfi değil” dedi.
‘RANT ODAKLI KENTLEŞME SÜRDÜKÇE BU STİL FELAKETLERİ GÖRECEĞİZ’
Ankara’nın farklı doğal bölgelerinin yapılaşma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu, kentin güneyinde yer alan İmrahor Vadisi’nin ‘Millet Bahçesi uğruna’ yapılaştırılmaya çalışıldığını hatırlatan Ceren İlter Soy, “Rant odaklı kentleşme sürdükçe bu şekil felaketleri daha çok göreceğiz” sözlerini kullandı.
“Ankara güya bozkırda susuz, deresiz bir algıyla yönetiliyor. Kentin su ile münasebetini ortaya koymak ve felaketlere karşı tedbirler almak lazım” diyen Kent Plancıları Odası Ankara Şube Lideri Soy, bütüncül soruları merkeze alarak tespit çalışmalarının yapılmasını önerdi, plansız kentleşmenin de önüne geçilmesi gerektiğini söz etti.
Gencay Serter ‘SEL FELAKETİNİN SEBEBİ DERE YATAKLARINI YAPILAŞMAYA AÇILMASI’
TMMOB Kent Plancıları Odası Genel Lideri Gencay Serter ise Türkiye genelinde farklı kentlerde yaşanan sel felaketinin temel sebebinin dere yataklarının yapılaşmaya açılması olduğunu vurguladı. Türkiye’nin, iklim değişikliğinden direkt etkilenen ülkeler ortasında yer aldığını tabir eden Serter, altyapıya ve buna dayalı planlama ile esaslı tahlil yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Dere yataklarındaki yapılaşmanın kimi yerlerde doğal akış çizgisini bozacak nitelikte olduğunu vurgulayan Serter şöyle devam etti: “Herhangi bir ağır yağış durumunda da yapılaşmaya açılmış bu alanlarda felaketler yaşamamız maalesef kaçınılmaz hale geliyor. İklim değişikliğiyle çaba sürecinde idari, tüzel ve teknik hazırlıkların hiçbirinin yapılmadığını görüyoruz. İmar mevzuatımızın artık iklim değişikliği gerçeğini göz önünde tutarak acil esaslı biçimde değiştirilmesi gerekiyor.”
