Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Pulat Akın Sabancı, “Parkinson hastalığı beden hareketlerini etkilediği için hastanın hayat kalitesini vakitle giderek düşürür. Hastalık, hudut hücrelerinin birbirleriyle bağlantısını sağlayan ‘dopamin’ ismi verilen bir unsurun azalması sonucu geliştiğinden, hastalar birinci yıllarda dopamin ve benzeri tesire sahip ilaçlarla bir balayı mühleti yaşayabilirler. Ancak ilerleyici bir hastalık olması nedeniyle vakitle ilaçların dozları kâfi gelmemeye başlar ve doktor denetiminde ilaç dozları artırılır. Çok yüksek ilaç dozlarına çıkıldığında hastalarda istemsiz hareketler başlar. Bu durumda cerrahi tedavi (beyin pili) gündeme gelir” deyipParkinson hastalığı hakkında en çok merak edilen 5 ayrıntısı sıraladı:
Bu belirtilerle kendini gösteriyor
– Sinsice başlayan ve çoklukla tek taraflı elde titreme ile farkedilen Parkinson hastalığında el titremesi dinlenme sırasında görülüyor. El hareket ettiğinde titreme duruyor.
– Titremenin yanında hareketlerde yavaşlama ve sertlik görülüyor. Kaslardaki bu sertlik daha çok hastanın el bileği, dirsek, kalça ve diz üzere eklemlerinde hareketi zorlaştırıyor.
– Zorlaşan hareket sebebiyle hastada duruş ve yürüme bozukluğu gelişiyor. Hastalar muhakkak bir mühlet sonra yürürken kollarını eskisi üzere sallayarak yürüyememeye başlarken, kollarındaki olağan salınım hareketi kayboluyor.
– Yüz tabirlerinde donukluk (mimiklerinde azalma) oluyor.
– Konuşmalarında monotonluk ve daha kısık sesle konuşma da görülebiliyor.
Yaşam kalitesi iyileştirilebiliyor
Parkinson hastalığının tam şifaya ulaştıran kesin bir tedavisi yok. Yalnız hastalığın bulgularını azaltmaya yahut geri çevirmeye yönelik ilaçlar bulunuyor. İlaçlara direnç gelişmesi durumunda yahut şikâyetlerin (özellikle titremenin) ilaçlarla istenildiği kadar güçlü biçimde denetim edilememesi durumunda cerrahi tedavi (beyin pili takılması) uygulanabiliyor.
Beyin pili hastaya özgürlük sağlıyor
Parkinson cerrahisinde asıl maksat, hastanın kullandığı ilaçların sayısını ve dozlarını düşürmek. Bu nedenle ameliyat öncesinde kullanılan dört-beş farklı Parkinson ilacı bir ya da iki ilaca düşürülüyor, uygun görülen kimi hastalarda ise ilaç büsbütün kesilebiliyor. Beyin pili de ilaçlara karşın hayat konforu gerilemeye başlayan hastalara kimseye bağımlı olmadan yaşayabilme, yüzme ve fiziki kapasitesine uygun spor faaliyetlerini yapabilme imkanı sağlıyor. Takılan sistemin cilt altında kalmasından ötürü dışardan rastgele bir kesimi görülmüyor.
Parkinson hastasına beyin pili takılabilmesi için…
Beyin pili ameliyatına uygun hastalar beyin ve hudut cerrahisi ve nöroloji uzmanlarından oluşan bir takım tarafından belirleniyor. Beyin pili takılabilmesi için hastaların birtakım kriterlere uygun olması gerekiyor. İlaçla şikayetleri düzelen hastalara beyin pili takmaya gerek olmuyor. Kimi hastalarda Parkinson’a benzeri bulgularla başlayan lakin yıllar içinde farklı hastalıklara dönüşen durumlar gözleniyor. Bu sebeple beyin pili takılacak hastaların Parkinson hastası olduğundan emin olmak için en az birkaç sene beklenmesi gerekiyor. Ayrıyeten hastalar genel anestezi alabilecek tıbbi kaideleri sağlaması değer taşıyor.
Beyin pili ameliyatı iki basamakta gerçekleşiyor
Ameliyat iki evrede gerçekleştiriliyor. Yaklaşık üç saat süren ameliyatın birinci ve daha uzun süren kısmında hasta genel anestezi almıyor. Lokal anestezi ile hastanın başına bir çerçeve takılarak, süreç müddetince şuurunun açık olması isteniyor. Hasta rastgele bir ağrı duymuyor. Beynin özel çekirdeklerine kabloların takıldığı bu birinci kainatın akabinde çerçeve çıkarılıyor. Genel anestezi ile uyutulan hastanın göğüs bölgesinde cilt altına bu kabloların birleştirileceği pil yerleştiriliyor. Ameliyat sonrası bir gün hastanede kalınıyor. Bir hafta sonra da hasta dikişlerinin denetimi ve pil ayarlarının yapılması için poliklinik denetimine çağrılıyor.
